Nasza Loteria NaM - pasek na kartach artykułów

Grudziądz podziemny. Kaplica św. Michała Archanioła

red
Wejście od strony północnej do kaplicy św. Michała Archanioła. Stan w 1999 r. fot. M.Szajerka
Wejście od strony północnej do kaplicy św. Michała Archanioła. Stan w 1999 r. fot. M.Szajerka Marek Szajerka
W piwnicy kamienicy przy ul. Klasztornej 6 zachowała się dawna kaplica św. Michała Archanioła

Zapewne jednym z najciekawszych obiektów podziemnego Grudziądza jest dawna kaplica św. Michała Archanioła. Znajduje się ona obecnie w piwnicy kamienicy przy ul. Kościelnej 6, w siedzibie Caritasu.
Teraz pełni funkcję magazynową. Jest to pomieszczenie o wymiarach ok. 5 m x 5 m. Ściana wschodnia posiada grubość ok. 2 m. Sciana północna ma grubość ok. 1 m. w pomieszczeniu jest średniowieczne sklepienie krzyżowe, podobne do tego w obecnej piwnicy kamienicy przy ul. Wieżowej 2. W pomieszczeniu po stronie północnej, jest krużganek. Różnica poziomów w piwnicy wynosi ok. 1 m. Kaplica jest położona wyżej o ten metr, jak izby dawnego szpitala średniowiecznego od strony ulicy Klasztornej.
Ustalenie lokalizacji tej kaplicy było możliwe dzięki zachowanej wizytacji kościelnej kanonika Strzesza z 1667 r.
Wizytator kościelny, pisząc o finansach kościoła św. Mikołaja, przypisał te kaplicę do tego kościoła:
„Najstarszą jest kaplica św. Michała Archanioła, jak pokazuje napis umieszczony nad drzwiami, lecz po zamurowaniu bramy i wejścia najpierw przeszła w użytkowanie ubogich jako szpital, dla potrzebujących pomocy. Istniało tam kiedyś bractwo zawiązane na zasadach wspólnoty zamieszkania, na prawach i założeniach ślubów pobożności. Mistrzowie i rzemieślnicy zachowują relikwie i znaki tego niegdyś ustanowionego bractwa. Dary, fundusze, przychody pochodzące z produkcji opłatków przepadły jak i sama kaplica. Brama Południowa jest połączona z przymurowanym przedsionkiem, gdzie przesiadują żebracy i domagają się jałmużny."
Natomiast w przypadku lokalizacji obiektu napisał, że była przy szpitalu:
„Kościół Świętego Ducha przy Bramie Toruńskiej z mocnymi murami przypadł, jak wyżej wspomniano zakonnicom reguły św. Benedykta w roku 1619. Dawniej istniało przy nim probostwo, lecz po pożarze miasta kościół został połączony z kościołem parafialnym w jeden na mocy przywileju 1345 roku co zostało publicznie ogłoszone i przedłużone przez pełnomocników królewskich w 1606 r. i 1609 roku.
Drewniany szpital przy tym kościele między murami wyposażony w pokoje na górze i w podziemiach ocalał w pożarze w 1659 roku. Z czterech stron ograniczony podwórcem kaplicy św. Michała. Połączony ścianą z kościołem parafialnym. Ubodzy zostali przyjęci niestosownie do godności miejsca, do wnętrza starej kaplicy św. Michała."
Teren kaplicy zostały wykluczony z darowizny na rzecz benedyktynek i połączono go z majątkiem nieruchomym kościoła św. Mikołaja. Stało się to krotko po zniszczeniu przez powódź pierwszego kościoła parafialnego grudziądzan, p.w. św. Jerzego. Jego funkcję i majątek na początku XVII w. przejął, przekazany miastu za rentę przez kanoników, w 1584 r. kościół św. Mikołaja.
Kaplica św. Michała Archanioła, pod wezwaniem misyjnym, zbudowana została nad brzegiem dawnej Osy i zapewne nawiązywała do misji św. Wojciecha do Prus w 997 r. Jeszcze w XVIII w. istniała tradycja, utrwalona w malowidle, w kościele św. Bartłomieja w Szembruku, że św. Wojciech pierwsza próbę przeprawy do Prus podjął w okolicy Grudziądza. Chciał się przeprawić przez graniczną rzekę Osę i tu otrzymał uderzenie wiosłem od pruskiego przewoźnika. Tę tradycje utrwalił kronikarz Jan Długosz, w XV w.
„Gdy [Wojciech] przeprawił się przez Osę i poprosił, aby ze względu na ubóstwo uwolniono go i jego towarzyszy od przewoźnego, wtedy otrzymał od wioślarza ciężkie uderzenie w głowę [...]."
W kwietniu 1997 r., w drodze losowej parcela z kamienicą przy ul. Klasztornej 6 wróciła do Kościoła. Nie zdawano sobie sprawy z historii tego obiektu i z faktu, że stało się to dokładnie w kwietniu, w 1000 rocznicę obchodów misji św. Wojciecha do Prus. Był to w Grudziądzu niemy, losowy akcent tych obchodów. I tak jak w średniowieczu, obecnie ten kwartał służy ubogim.

emisja bez ograniczeń wiekowych
Wideo

Powrót reprezentacji z Walii. Okęcie i kibice

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!

Polecane oferty

Materiały promocyjne partnera
Wróć na grudziadz.naszemiasto.pl Nasze Miasto