Nasza Loteria NaM - pasek na kartach artykułów

Nowy herb Grudziądza to powrót do wzoru z czasów... Polski Ludowej

Redakcja
HISTORIA. Wzór uchwalonego w grudniu 2012 r. nowego herbu Grudziądza swoim wyglądem nawiązuje do nieoficjalnego z czasów Polski Ludowej. Usunięto z niego szaty pontyfikalne biskupa oraz znak krzyża.

Od 11 marca obowiązywać będzie nowy wzór herbu Grudziądza.
Podstawą do zmiany obowiązującego herbu była opinia prof. dr. hab. Krzysztofa Mikulskiego [źródło: Biuro Prezydenta]:
„Zdaniem prof. dr hab. Krzysztofa Mikulskiego w herbie Grudziądza budowla powinna dochodzić do skraju tarczy. Ponadto, według opisu z 1937 r., dodatkowe okna w bocznych wieżach należy usunąć. Herb powinien być również spójny stylistycznie, tzn. postać biskupa jest wyobrażona przestrzennie, bez czarnych obrysów konturowych, za to obwiedziona niemożliwą do przyjęcia poświatą. Na uwagę zasługuje także tarcza herbowa, bowiem we współczesnej heraldyce samorządowej stosuje się tzw. tarczę hiszpańską, zaokrągloną u dołu. Nielogiczne są także elementy chorągiewek. Część z nich kieruje się w prawo, a inne w lewo. Innym problemem jest sylwetka kościoła trzymanego przez biskupa, która obecnie przypomina bardziej relikwiarz lub kielich."
Powoływanie się na zgodność zatwierdzonego w grudniu 2012 r. herbu miasta ze wzorem herbu zatwierdzonego przez Ministerstwo Spraw Wewnętrznych 18.06.1937 r. jest mylące. Wg zachowanych dokumentów, przechowywanych

w Muzeum im. dr. Władysława Łęgi nie było podstaw do zlecania opracowania nowej wersji herbu zgodnie z zaleceniem MSW z 1937 r., ponieważ ten zatwierdzony projekt ministerialny z pieczęcią MSW znajduje się w tej placówce muzealnej. Informuje o tym artykuł mgr Anny Wajler, (Herb Grudziądza z wizerunkiem biskupa Chrystiana, [w:] Grudziądz Miastem Chrystiana, Grudziądz 1998, s.73).
W obecnie przegłosowanej wersji świadomie usunięto takie elementy, jak szaty pontyfikalne biskupa oraz znak krzyża. Te elementy były w herbie miasta od jego założenia

w XIII w. Porzucenie tych elementów jest wytrąceniem atrybutów postaci biskupa misyjnego Prus Chrystiana, uznawanego przez Kościół świętym lub błogosławionym, urodzonym dla Nieba 4 grudnia 1245 r. Szczególnie otaczany jest czcią przez Cystersów. Ewidentnie nastąpiło zerwanie z tradycją i historią Grudziądza.
Lubawa również posiada w herbie biskupa Chrystiana i tam zachowano krzyż oraz szaty pontyfikalne.
Herb Lubawy
Zerwanie z tradycją miasta nastąpiło również w przypadku wymiany łańcucha prezydenta Miasta. Obecny łańcuch jest w pewnym stopniu repliką zaginionego

w dramatycznych okolicznościach, w czasie II wojny światowej, łańcucha, który wywiózł

z Grudziądza w 1939 r., jako odpowiednik sztandaru prezydent Grudziądza Józef Włodek, by nie dostał się w ręce okupanta niemieckiego.
Prof. K. Mikulski uznał za nielogiczne kierunki powiewania chorągiewek. W obecnie zatwierdzonym nowym herbie wiatr na chorągiewki wieje od strony zachodniej i chorągiewki skierowane są w kierunku wschodnim. W poprzedniej wersji, tez zatwierdzonej przez MSW w 1937 r., 5 było skierowanych na stronę zachodnią i 4 na wschodnią.
Zastrzeżenia prof. K. Mikulskiego budzi też tarcza herbowa. Zaproponował hiszpańską i taką wprowadzono w nowym herbie. Obecnie Grudziądz ma tarczę francuską nowożytną. Na przykładzie innych miast widać, że wzór tarczy nie jest obligatoryjny. Herb Bydgoszczy, zatwierdzony w 2005 r. posiada tarczę francuską nowożytną.
Herb Bydgoszczy
Prof. K. Mikulski zarzucił również, że biskup trzyma w ręku kielich lub relikwiarz. Kielich w ręku biskupa w szatach pontyfikalnych to symbol Chrystusa w Eucharystii.

W pierwotnej pieczęci biskupa Chrystiana z XIII w. ma on podniesioną rękę do błogosławieństwa. Ten zarzut jest bardzo kontrowersyjny.
W konkluzji można napisać, że zatwierdzony projekt herbu artysty plastyka Lecha Tadeusza Karczewskiego nawiązuje do nieoficjalnego wzoru z czasów Polski Ludowej, powstałego w okresie walki władz Polski Ludowej z Kościołem, z okresu ówczesnej bitwy o krzyże.
Taki wzór herbu bez krzyża wykonał zapewne Adam Wolnikowski, urzędnik miejski, bibliofil. Po jego śmierci, po 1990 r. okazało się, że w jego zbiorach był oryginał dokumentu z 18.06.1937 r.
Na załączonym rysunku herb wg wzoru z 1937 r., zamieszczony w "Grudziądz i okolice. Przewodnik, Grudziądz 1990, pod red. Stanisława Poręby, s. 25
Herb wg nieoficjalnego wzoru A. Wolnikowskiego noszony był na bluzach harcerskich oraz w latach 70 Harcerskiej Służby Polsce Socjalistycznej.
Wzór z 1950 r. W konkluzji można napisać, że jest konflikt między podaną w uchwale Rady Miejskiej motywacją zmian herbu miasta a efektem tej zmiany:
"Z kolei decyzję, aby dostosować herb miasta do kształtu ustanowionego zarządzeniem Ministra Spraw Wewnętrznych w 1937 r. oraz poprawić symbole, reprezentujące samorząd podjęto po analizie heraldycznej przeprowadzonej przez prof. dr hab. Krzysztofa Mikulskiego z Instytutu Historii i Archiwistyki UMK w Toruniu" .
Podano, że herb jest dostosowany do zarządzenia MSW z 1937 r. a faktycznie jest dostosowany do nieoficjalnego herbu z ok.1950 r. Wówczas zapewne do gustu musiały przypadać chorągiewki powiewające w jedną stronę, jak szturmówki w pochodzie pierwszomajowym a osoba duchowna została pozbawiona tak charakterystycznego ornatu z krzyżem.
Uważam, że szkoda, iż pozbywamy się historycznego herbu z 1937 r., który jest m.in w Sukiennicach w Krakowie.
Gdy zakończy się proces unifikacji herbu na terenie miasta, czyli ok. 2018 r., będzie okres rocznicy 800 - lecia przekazania Grudziądza biskupowi Chrystianowi, ostatecznie w 2022 r. Na 800-lecie misji cysterskiej w Prusach Patron Miasta, święty lub błogosławiony, jego założyciel został pozbawiony szat pontyfikalnych i krzyża.

emisja bez ograniczeń wiekowych
Wideo

Krokusy w Tatrach. W tym roku bardzo szybko

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!

Polecane oferty

Materiały promocyjne partnera

Materiał oryginalny: Nowy herb Grudziądza to powrót do wzoru z czasów... Polski Ludowej - Warszawa Nasze Miasto

Wróć na grudziadz.naszemiasto.pl Nasze Miasto