Dziś mija 760 rocznica przyłączenia Grudziądza do Ziemi Chełmińskiej

Zapewne obszar we widłach Osy był podporządkowany Piastom już od czasów podbojów księcia Bolesława Kędzierzawego, w latach 60 XII w.

Jednak dopiero na podstawie umowy między biskupem pomezańskim Ernestem a Krzyżakami ten obszar został przyłączony do Ziemi Chełmińskiej, z 22.12.1255 r. Obszar między obecną Trynką, dawniej Osą i Rowem Hermana pod kontrolą Krzyżaków był już wcześniej. Ten obszar, to wg hipotezy ks. dr. Władysława Łęgi, postawionej 90 lat temu był kolebka obecnego Grudziądza.
Niedawno napisałem o tym w Biuletynie Koła miłośników Dziejów Grudziądza, przypominając dzieje kościoła św. Jerzego na Rybakach:

http://kmdg.grudziadz.pl/publikacje/biuletyny/numer/40.452/

O samej zamianie Grudziądza na Kwidzyn pisałem już wcześniej na serwisie Nasze Miasto

https://grudziadz.naszemiasto.pl/zamiana-posiadlosci-miedzy-biskupem-a-krzyzakami-cz-2/ar/c8-2598894

_„Gdy zanika ludzka pamięć przemawiają kamienie_”
Tak mówił w XX w. Prymas Tysiąclecia ks. kard. Stefan Wyszyński.

Tak i jest w Grudziądzu. W kamieniu i cegle, zapisana została przedkrzyżacka historia miasta. Przemurowania na ścianach dawnych budowli są podobne do kart w księgach rękopiśmiennych, pisanych różnym charakterem pisma.

Zabytek romański ma Kwidzyn, kruchtę. Zabytki romańskie są i w Grudziądzu, starszym od Kwidzyna.
Nie był to przypadek, że na sesję Grudziądz Miastem Chrystiana, w 1998 r. przybyła delegacja z Urzędu Miejskiego w Kwidzynie a kierownik Muzeum Zamkowego w Kwidzynie dr Antoni J. Pawłowski wygłosił referat o badaniach archeologicznych w Kwidzynie. Następnie prowadząc badania archeologiczne w Grudziądzu szukał też odpowiedzi na kwestie związane z Kwidzynem, jego genezą.
Data 22.12. 1255 r. spina te dwa miasta od wieków. Więzi historyczne Grudziądza i Kwidzyna zostały przerwane po I wojnie światowej, gdy te dwa miasta znalazły się w granicach różnych państw. Po II wojnie nie zostały one należycie odbudowane. W roku 1998 próbowano odbudować te więzi historyczne. Niewątpliwie miał w tym doniosły wkład ś.p. dr Antoni J. Pawłowski, który w znacznym stopniu przyczynił się do realizacji badań archeologicznych Góry Zamkowej na niespotykaną skalę. Niewątpliwie Jego śmierć miała wpływ na dotychczasowe wyniki badań.

Obecnie nadal wiele osób nie przyjmuje do wiadomości, że w Grudziądzu są podręcznikowe przykłady elementów architektury romańskiej, której tu nie powinno być.

Grudziądz jest bowiem przedstawiany w historiografii, jako mało znacząca mieścina w XIII w. Wystarczy zapoznać się ze stroną oficjalną Miasta Grudziądza i zawartym tam kalendarium.

http://grudziadz.pl/

Między 1065 a 1291 r. nic się nie wydarzyło istotnego. A to że rok 1065 dotyczy miejscowości położonej w pobliżu Serocka i Nasielska, to drobiazg. Pomyłka wydawcy niemieckiego z XIX w. przy publikacji tzw. falsyfikatu mogileńskiego jest nadal utrwalana w kolejnym pokoleniu grudziądzan i nie tylko. Pomylono wówczas Grudusk na Mazowszu z Grudziądzem.
O braku zainteresowania różnych władz i instytucji zachowaniem dla potomnych na zewnątrz unikalnego dla Grudziądza portalu wczesnogotyckiego i reliktu okna romańskiego, na ścianie północnej kościoła Świętego Ducha, napisałem w Biuletynie Koła Miłośników Dziejów Grudziądza.